Risaco
Image default
Industrie

Wat moet je allemaal weten over fijnstof?

Er wordt tegenwoordig behoorlijk wat gezegd en geschreven over fijnstof. Toch is het zo dat veel mensen hierover nog een beetje in het duister tasten. Wat is fijnstof nu namelijk precies? Het is een verzamelnaam voor allemaal kleine deeltjes die in de lucht zweven. We kunnen ze dan ook catalogeren onder de noemer van luchtvervuiling. Deeltjes welke door de mens zijn gemaakt, bijvoorbeeld roet, zijn het vaakst voorkomend. Voor deze roetdeeltjes geldt dat ze vrijkomen op het ogenblik dat er sprake is van verbranding van fossiele brandstoffen. Dit kan gebeuren op verschillende plaatsen zoals elektriciteitscentrales en gewoon jouw eigen open haard.

Wat veel mensen niet weten is dat er ook tijdens het bereiden van maaltijden sprake is van de opwekking van fijnstof. Ook voor de chemische industrie en voor de metaalbedrijven geldt dat ze verantwoordelijk zijn voor deze vorm van luchtvervuiling. Zo’n 75 procent van de totale hoeveelheid van deze luchtvervuiling zou het gevolg zijn van menselijk handelen. Ook voor de natuur geldt echter dat ze heel wat fijnstof maakt. Hierbij kan je dan denken aan onder meer Saharazand, bodemstof en vulkanische as en zelfs aan zeezout.

Wanneer wordt fijnstof met het blote oog zichtbaar?

Voor fijnstof geldt dat het met het blote oog niet te zien is. Dit gezegd hebbende is het zo dat het in bepaalde omstandigheden toch zichtbaar kan worden. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer er door toedoen van de weersomstandigheden smog ontstaat. Indien er sprake is van windstil, mistig weer zal je kunnen vaststellen dat er vaak een grijze of geel-bruine waas in de lucht zal hangen. Deze bestaat uit fijnstof, maar dan wel samen met nog andere stoffen. Er is vooral sprake van een wintersmog in Oost-Europese landen zoals Polen en Roemenië. Deze landen staan erom bekend nog veelvuldig te stoken met steenkool of bruinkool. Het is mede omwille van deze reden dat er naar grijze wintersmog vaak wordt verwezen als zijnde industriële smog. 

Wat zijn de belangrijkste veroorzakers van fijnstof in Nederland? 

De herkomst van fijnstof kan in de praktijk behoorlijk verschillend zijn. De Randstad en Noord-Brabant staan algemeen bekend als de regio’s in Nederland die geconfronteerd worden met de hoogste hoeveelheden aan fijnstof. Dat is het gevolg van het feit dat ze vrij dichtbevolkt zijn. Bovendien speelt ook de aanwezigheid van de luchthaven van Schiphol hier een niet onbelangrijke bijdrage in en is er uiteraard nog de zware industrie. Tel daar ook nog eens de vele intensieve veehouderijen bij op en we hebben de belangrijkste veroorzakers van fijnstof voor je opgenomen.

TNO helpt met innovatieve, praktische en slimme oplossingen.

Met welke gevaren moeten we rekening houden?

Fijnstof is allerminst onschuldig. De mate waarin jij hinder zal ondervinden van het fijnstof is in de praktijk sterk afhankelijk van verschillende factoren. Van belang is onder meer om rekening te houden met jouw algemene gezondheidstoestand. Voor mensen die lijden aan bijvoorbeeld hart- of vaataandoeningen kan de aanwezigheid van fijnstof een extra risico met zich meebrengen. Het spreekt voor zich dat dit ook geldt voor mensen die lijden aan een longaandoening. Zij krijgen veelal het advies om op dagen met een grote concentratie fijnstof in de lucht binnen te blijven en vooral geen zware fysieke inspanningen te leveren.